Emerald Mắt Mèo Tổng Hợp Bằng Phương Pháp Gilson

Đầu những năm 1960, Pierre Gilson – một thợ làm gốm cũng là kỹ sư người Pháp đã thành công trong việc tăng trưởng và sản xuất emerald tổng hợp bằng phương pháp nóng chảy có chất lượng thương mại trên thị trường. Vào giữa những năm 1970, có thông tin rằng Gilson đã kiểm soát 95% emerald tổng hợp trên thị trường thế giới (J. Sinkankas, Emerald và các đá trong nhóm Beryl, Công ty sách Chilton, Radnor, Pennsylvania, 1981, trang 308). Trong khi nhà máy Gilson không còn hoạt động, vật chất này vẫn thỉnh thoảng bắt gặp trên thị trường và trong các phòng giám định đá quý. Các tác giả gần đây đã giám định một mẫu đá dạng cabochon, nặng 2,73 ct được quan tâm đặc biệt do dãy lụa óng ánh trên bề mặt của viên đá.

Đá Emerald thiên nhiên tại Precious Le

Emerald tổng hợp Gilson thường được tăng trưởng từ các phiến mầm là các lát beryl tự nhiên đặt song song với trục c. Kiểm tra dưới kính hiển vi, mẫu vật cho thấy các màn mỏng tạp chất tàn dư thứ sinh còn sót lại dạng dấu vân tay, cũng như các dãy kéo căng giống như chuỗi hạt nằm song song với trục c, tất cả những đặc điểm này là thường thấy trong emerald tổng hợp Gilson. Nhiều giai đoạn tăng trưởng là do sức căng bên trong, gây ra bởi sự gián đoạn tăng trưởng có tính chu kỳ hoặc thay đổi một chút về thành phần hóa học khi bể tăng trưởng được nạp thêm dung dịch (Sinkankas, 1981; R. Diehl, “Neues zum Thema “Synthetischer Smaragd”: Besuch bei Pierre Gilson”, Zeitschrift der Deutschen Gemmologischen Gesellschaft, Vol. 26, Số 2, 1977, trang 61 – 75).

Cũng song song với trục c (hình đôi mặt cơ bản của tinh thể gốc), các tác giả quan sát thấy một mặt phẳng gồm các ống (hình 3) chịu trách nhiệm cho hiệu ứng dãy lụa óng ánh. Mặt phẳng này có vô số bong bóng khí/khoang, ổ kéo dài chứa các tàn dư ban đầu – và có thể là các tinh thể phenakite nhỏ bé – nằm gần đáy cabochon. Mặt phẳng định hướng của các ống tàn dư ban đầu cũng hiện diện do sự thay đổi của các điều kiện trong quá trình tăng trưởng.

Sự sắp xếp song song của mạng lưới bao thể tàn dư ban đầu là nguyên nhân gây ra hiệu ứng mắt mèo. Ảnh chụp hiển vi của Jonathan Muyal; trường quan sát 2,77 mm.

Thế giới hiển vi bên trong của emerald tổng hợp Gilson đã được phổ biến, công bố rộng rãi (E. J. Gzigelin và J. I. Koivula, Photoatlas of Inclusions in Gemstones, Vol. 3, Opinio Publishers, Basel, Thụy Sĩ, 2008). Nhưng điều thú vị của mẫu vật này là sự cắt mài thông minh của nó, với mặt phẳng tàn dư ban đầu thô ráp – cái mà một người thợ mài đá thường muốn loại bỏ – định hướng gần phần đáy và song song với nó, biến nó thành mẫu có dãy lụa óng ánh. Trên thực tế, đây là lần đầu tiên nhóm tác giả được quan sát một viên emerald mắt mèo tăng trưởng nóng chảy bằng phương pháp Gilson như thế này.

(Theo Jonathan Muyal và Pierre-Yves Chatagnier, phần Micro-Worl, quyển G&G Winter 2019)

Tweet